Climate change, challenges and solutions week 3

Welke indicatoren zijn er voor klimaatverandering? Dat zijn de temperatuurstijging en de stijging van de zeespiegel. Sinds 170 jaar meten we de landtemperatuur en het gemiddelde van al die metingen is de globale temperatuur. Wat daarin het meest opvalt is de significante temperatuurstijging in de 20e eeuw. Het meest recente decennium is het warmste in het hele plaatje en het patroon voor de verhoging van de oceaantemperaturen is opmerkelijk gelijk. De temperatuurstijgingen zijn het hoogste in de polaire arctische regio. Sinds 1980 is de oppervlakte van het Arctische zee-ijs in de zomer gevormd van ongeveer vier miljoen vierkante kilometer tot zo’n anderhalf miljoen vierkante kilometer. Het meest tastbare effect van deze stijgende temperaturen is de gestage stijging van de zeespiegel sinds 1880. Ongeveer de helft daarvan is te wijten aan thermische uitzetting en de rest als gevolg van het smelten van landijs, waaronder de kleine gletsjers en het smelten van de grote Groenlandse ijskap valt.

Het ijs
Het ijs op de Noordpool smelt sneller dan verwacht. Behalve dat de hoeveelheid ijs afneemt, neemt ook de kwaliteit ervan af, zo blijkt uit een een-tweedimensionale meting. Het wordt dunner en minder bestand tegen de zomer. Uit recente gegevens blijkt dat de jongste en dunste ijslaag, die nu de grote meerderheid van de ijslaag uitmaakt, slechts 2 smeltseizoenen overleeft. De Arctische ijskap groeit elke winter als de zon voor enkele maanden verdwijnt en krimpt elke zomer als de zon hoger opkomt aan de noordelijke hemel. Het Arctische zee-ijs bereikt zijn jaarlijkse minimum in september. Het vorige recorddieptepunt ligt in 2007. De resultaten van deze zomer zetten de neerwaartse trend van de voorbije 33 jaar duidelijk voort. Wetenschappers schrijven deze trend grotendeels toe aan de opwarmende aarde na de klimaatverandering door menselijk toedoen. Sinds 1979 daalde het september-Arctische zee-ijs met 13 procent per decennium. De hoeveelheid zomerzee-ijs is belangrijk omdat het onder andere zonlicht reflecteert, waardoor het Noordpoolgebied het mondiale klimaat koelt en matigt. Klimaatmodellen suggereerden dat de Noordpool bijna haar hele zomerijslaag zou kunnen verliezen tegen 2100, maar de laatste jaren nam ijsomvang zelfs nog sneller af dan de modellen voorspelden.
Terwijl de Noordpool zee-ijs verliest door de jaren heen, groeit het ijs op de Zuidpool. Verschuivingen in de windpatronen en het reuze ozongat boven de Zuidpool in deze tijd van het jaar – beide gevolgen van menselijke activiteit – zitten waarschijnlijk achter deze ijstoename, zeggen experts.
Verlies van zee-ijs in het Noordpoolgebied kan effect hebben op mensen op het noordelijk halfrond, waardoor een hoger risico op extreme weersomstandigheden in de VS door veranderingen in de straalstroom ontstaat volgens wetenschappers. Maar Antarctica’s weereigenaardigheden hebben niet veel effect.

Waarom verandert het klimaat? De koolstofcyclus
Koolstofdioxide is een van de belangrijkste gassen die de opwarmingsdeken rond onze planeet vormen. Vandaag de dag, komt erg veel koolstof vrij in de atmosfeer als gevolg van menselijke activiteiten: in 2013 heeft men de hoogste concentratie gemeten, voor een vergelijkbare concentratie moeten we ongeveer een miljoen jaar terug. 90 % van de uitstoot van CO2 is afkomstig van de verbranding van fossiele brandstoffen. De resterende 10 % komt door ontbossing. Hiervoor zijn de ontwikkelde landen zoals de Verenigde Staten, Europa, Japan verantwoordelijk. Opkomende landen als China en India spelen ook een steeds grotere rol hierin, ontbossing: Brazilië en Indonesië.

Slechts de helft van de koolstofuitstoot komt terecht in de atmosfeer, waar blijft de rest? Het land en de oceaan absorberen CO2. CO2 zinkt naar de oceaanbodem en wordt daar opgeslagen. Op het land neemt door CO2 de fotosynthese toe: meer plantengroei, meer biomassa, waardoor het land zinkt. Zonder het zinken van dit land en oceaan zou de atmosferische hoeveelheid CO2 veel groter zijn dan nu het geval is. Dus biedt het zinken een enorme dienst aan de mensheid. Maar de vraag is blijft dit verschijnsel de mensheid dienen? Zal het blijven werken met dezelfde snelheid? Dit hangt af van de verdere klimaatverandering en uitstoot, zodat we dat niet echt kunnen weten.
Kijk mee in week 4!

Scriptor volgt, vertaalt en schrijft over deze cursus

Tags: artikel, climate change: challenges and solutions, Webboulevard online Magazine - Groen en duurzaam, week3